محبوبه عظیم زاده | شهرآرانیوز؛ از ۴ جوان اهل تبریز، اردبیل، ایذه و اصفهان که به نظر با هدف بازی نهنگ آبی در ساحل محمودآباد مازندران دور یکدیگر جمع شده بودند، حالا فقط یک نفر آنها زنده مانده است. بازی نهنگ آبی که سالها پیش حسابی دردسرساز شد، به تازگی فاجعه دیگری را رقم زده است. اگر چه تا لحظه تنظیم این گزارش، علت مرگ آنان به خاطر بازینهنگآبی تکذیب شد. ماجرا از این قرار است که نقیکریمیان، رئیس نجات غریق و غواصی مازندران، گفته است، این ۴ نفر با هدف اجرای مرحله نهایی بازی اینترنتی نهنگآبی به شهرستان محمودآباد سفر کرده بودند و عصر یکشنبه شانزدهم شهریورچنین اتفاق تلخی را رقم زدند.
او همچنین از تلاش نیروهای نجات غریق استان هم سخن به میان آورد و گفت که ناجیان غریق مستقر در سواحل مازندران بارها به این ۴ جوان هشدار داده بودند که به سمت قسمتهای عمیق دریا نروند، اما آنها به صورت برنامه ریزی شده دور یکدیگر حلقه میزدند و بی صدا به زیر آب فرو میرفتند. در گیرودار همین دست وپازدنها یکی از قایق رانانی که در محل حادثه حضور داشت، به کمک آنها میشتابد و در نهایت میتواند یکی از آنها را با وجود مقاومت نجات دهد. به گفته رئیس نجات غریق و غواصی مازندران، بعد از نجات این جوان، او با گریه و ندامت اعلام کرده که هیچ کدام از همراهانش را نمیشناخته و از طریق بازی نهنگ آبی با آنان آشنا شده است.
او این را هم گفته است که برای انجام مرحله آخر اجرای این بازی به اینجا آمده اند. البته مدت زیادی از بروز این اتفاق نگذاشته بود که این خبر به وسیله یکی دیگر از مسئولان مازندران تکذیب شد. سرهنگخورشاد، رئیس پلیس سایبری فرماندهی انتظامی مازندران، گفت: «قصد خودکشی این افراد به سبک بازی نهنگ آبی در دریا تکذیب میشود.» تکذیبی که البته هشداری هم به همراه داشت: «با افزایش دانش سایبری و با رعایت چند نکته ساده آموزشی، میتوان فعالیتهای فضای مجازی فرزندان را کنترل کرد.»
چالشی در حد داعش
بازی نهنگ آبی که خیلیها آن را با نام چالش نهنگآبی میشناسند، حکایت بازی عجیب وغریبی است که به چند مرحله تقسیم میشود. ۵۰ مرحله سیاه و خوفناک که در هر مرحله، از اعضای خود که حالا دیگر با نام نهنگ شناخته میشوند، میخواهد که یک کار خشونت آمیز و عجیب را انجام بدهند تا به مرحله بعد صعود کنند. کارهایی مثل رفتن روی ارتفاعهای بلند و خطرناک یا آسیب زدن به قسمتی از بدن خود.
غول مرحله آخر آن هم خود اعضا هستند که با خودکشی، به بازی و زندگی خود پایان میدهند. این بازی خیلی سریع در کشورهایی مثل روسیه، اوکراین، هند و آمریکا گسترش پیدا کرد. در روسیه فقط در یک دوره شش ماهه سرنخهایی از ارتباط بیش از ۱۳۰ خودکشی در این کشور با نهنگ آبی دیده شد. منشأ آن البته به سالهای قبل برمی گردد. زمانی که در سال ۲۰۱۵ دختر نوجوانی عکسی از خود در اینترنت با انگشت خونی منتش و فردای آن روز خودکشی میکند.
مدتی بعد وقتی خودکشیها بیشتر میشود، این نکته مشخص میشود که تمام آن افراد در گروههای آنلاین عضو بودند. ماجرای نهنگ آبی و خودکشیهایی با این سبک وسیاق به حدی در روسیه اوج گرفت که به یک بحث ملی تبدیل شد و در غرب روسیه یک برنامه تلویزیونی چالش نهنگ آبی را با داعش مقایسه کرد. آمارها میگوید فقط در فاصله نوامبر ۲۰۱۵ تا آوریل ۲۰۱۶ تعداد ۱۳۰ کودک که عضو این گروههای آنلاین بودند، خودکشی کردند. در کنار این صحبت ها، در نوامبر ۲۰۱۶ یک جوان بیست و دوساله روسی گفت که خلق این بازی کار اوست و پیش از آن هم در سال ۲۰۱۳ با نام دیگری این بازی را روانه فضای مجازی کرده بود.
مسئلهای عمیقتر از بازی
آبان ۹۶ بود که در کشور خودمان ماجرای خودکشی ۲ دختر اصفهانی از روی پل حسابی خبرساز شد. دخترانی که قبل از مرگ از طریق یک پیام صوتی گفتند این کار را برای بازی نهنگ آبی انجام میدهند. اتفاقی که روزنامه جام جم هم به آن پرداخت و نوشت: «نه فقط نهنگ آبی که آسیبها از ریزودرشت خیلی وقت است حریم نوجوانی و جوانی را شکسته و بخشی از زندگی شده است، آسیبهایی که در گزارش رسمی آموزش وپرورش با این واژهها از آنها یاد میشود: رفتارهای پرخطر، بزهکاری، انحرافات اخلاقی، اختلالات روانی، آسیبهای نوپدید و گرایش به دخانیات، مصرف موادمخدر، خودکشی، خشونت و...»
همان موقعها که صحبت درباره این مسئله داغتر بود، جملهای از یکی از کاربران این بازیها حسابی دست به دست شد: «ما کل زندگیمون ۵۰ مرحله نهنگ آبیه. هر روز توی فکر اینیم که این زندگی لعنتی رو تموم کنیم.» جملهای که جدا از محوربودن بازی نهنگ آبی، از مسئله بغرنجی به نام خودکشی و ناامیدی محضی که پشت آن نهفته شده است، پرده برمی دارد. مسئلهای که حالا دیگر دارد شکل وشمایل گسترده و متنوعی پیدا میکند و اگر اقدامی جدی برای مقابله با آن انجام نشود، اصلا بعید نیست در سالهای آینده خودش را در یک قالب جدیدتر و خطرناکتر نشان بدهد.